Έχοντας διαβάσει τις περισσότερες συλλογές κόμικς του Αρκά, αν μπορούσα να τον προσδιορίσω κάπως, τουλάχιστον προ του ‘15 (διαχωρισμός που θα εξηγηθεί παρακάτω), θα έλεγα, πως χαρακτηρίζονταν από τρία βασικά χαρακτηριστικά: α) τον, χωρίς κανέναν ηθικό φραγμό, κυνισμό στην περιγραφή της πραγματικότητας και στον τρόπο που στέκονταν απέναντι σε αυτή οι ήρωές του β) την αμφισβήτηση μιας σειράς θεσμών/αντιλήψεων και συνολικά του κοινωνικού γίγνεσθαι, μέσα από μία διακριτικά προοδευτική σκοπιά, αλλά γ) με ένα στυλ που ήταν συμπαθές προς όλους. Με αυτή την έννοια, ο Αρκάς ποτέ δεν ήταν στρατευμένος, ακόμα και τις φορές που υιοθετούσε αφηγήσεις κάπως κόντρα στις κυρίαρχες σε μία σειρά κοινωνικά ζητήματα (θρησκεία, οικογένεια, ηθική σε σύγκρουση με την επιστήμη, σωφρονιστικό σύστημα και άλλα). Ποτέ πάντως, δεν είχε καθαρή πολιτική τοποθέτηση. Και δικαίωμά του.

Φτάνοντας λοιπόν στο ‘15 και στην κυβερνητική ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ, ο Αρκάς αποφάσισε να μιλήσει έξω από τα δόντια! Πήρε ανοιχτά θέση. Στήριξε τις κινητοποιήσεις των λεγόμενων “Παραιτηθείτε”, των προηγούμενων δηλαδή διαχειριστών της κυβερνητικής εξουσίας που άρχισαν το έργο, το οποίο ανέλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ. Ρώτησε τον Άδωνι “Να σου πω ρε αγάπη, τι να γράψω, γιατί έχω στερέψει από ιδέες;”. Και ο Άδωνις του είπε “Κάτσε, το ‘χω”. Έκτοτε του δίνει έμπνευση.

Έφτασε, μάλιστα, στο σημείο ο γνωστός σκιτσογράφος, να οδηγηθεί στον απόλυτο ιστορικό, πολιτικό και ηθικό βιασμό, σκιτσογραφώντας έναν αντάρτη του ΕΛΑΣ να ανεμίζει μια κόκκινη σημαία, η οποία γράφει “ΝΑΙ ΣΕ ΟΛΑ”, ταυτίζοντας φυσικά την κυβέρνηση του Τσίπρα με το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ που, αν δεν είχαν υπάρξει σε αυτή τη χώρα (το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ προφανώς και όχι η κυβέρνηση του Τσίπρα), είναι μάλλον αμφίβολο το αν θα μπορούσε όλες αυτές τις δεκαετίες να σκιτσογραφεί ο Αρκάς.

Τελευταία, ο σκιτσογράφος μπήκε στο επίκεντρο της διαδικτυακής συζήτησης με αφορμή δύο σκίτσα. Δύο σκίτσα με εντελώς διαφορετικά θέματα, αλλά με ένα κοινό background σκέψης.

Το πρώτο απεικονίζει έναν τύπο, προφανώς μέλος του ΣΥΡΙΖΑ που κάνει φιλικό πατ-πατ στους Μάο και Στάλιν, δηλώνοντας, πως “εμείς στηρίξαμε αυτούς εδώ. Στον Μαδούρο θα κωλώσουμε που δεν έχει φάει ούτε 1 εκατομμύριο;” Για πες μας ρε μεγάλε! Λίγες μέρες μετά από το αμερικανικό πραξικόπημα στη Βενεζουέλα, αυτό έχεις να πεις; Πού να σταθεί κανείς πραγματικά; Στον ανιστόρητο παραλληλισμό του καθεστώτος της Βενεζουέλας με τη Σοβιετική Ένωση και την Κίνα της Μεγάλης Προλεταριακής Πολιτιστικής Επανάστασης; Στις εξίσου ανιστόρητες νεκρολογίες, με τις οποίες μας έχουν ζαλίσει όλοι οι απολογητές των αληθινών νεκρολογιών που φέρουν την υπογραφή του καπιταλισμού-ιμπεριαλισμού; Στην ταύτιση του ΣΥΡΙΖΑ, για άλλη μια φορά, με την Αριστερά και τους κομμουνιστές, που έχουν τόση σχέση μεταξύ τους, όσο το μέχρι πρότινος αφεντικό του Αρκά -ο πρόσφατα αποθανών ντε, ο Θέμος- με τον πολιτισμό; Στη στήριξη, εμμέσως πλην σαφώς, του πραξικοπήματος στη Βενεζουέλα; Η γνωστή θεωρία των δύο άκρων που εννοείται βγάζει λάδι το “ένα”, τον φασισμό. Γι’ αυτό εξάλλου σε φιλοξενεί τα τελευταία χρόνια το Πρώτο Θέμα (κυριολεκτικός είναι ο τίτλος του άρθρου), ακόμη και τα προφίλ χρυσαυγιτών, πράγμα που βέβαια δεν ανησυχεί καθόλου τους “ανοιχτόμυαλους” υποστηρικτές σου. Γι’ αυτό οδηγείσαι και σε σκίτσα σαν το δεύτερο που συζητήθηκε τελευταία. Ένα σκίτσο που λίγο πολύ, μας λέει, πως οι γυναίκες είναι πουτάνες.

Καθόλου τυχαίος, όμως αυτός ο ξεπεσμός. Όσο πιο βαθιά ενσωματώνεται στην ιδεολογία του συστήματος ένας καλλιτέχνης, τόσο πιο πολύ απομακρύνεται από τον λαό και τα πραγματικά του προβλήματα, για να μετατραπεί σε Σεφερλή (στην καλύτερη). Αδιάφορο είναι το αν τα σκίτσα των τελευταίων χρόνων αφορούν εσένα τον ίδιο ή κάποιον συνεχιστή σου. Τη δική σου υπογραφή φέρουν εξάλλου.

Δεν πειράζει. Όπως έλεγε και ο μελλοθάνατος στον Ισοβίτη, “κάποτε θα τα θυμόμαστε όλα αυτά και θα γελάμε”. Θα γελάμε με την κατάντια κάτι καλλιτεχνών σαν του λόγου σου που πήραν διαζύγιο με το χιούμορ και τη δημιουργικότητα, για να γίνουν οι πιο πιστοί υπηρέτες του συστήματος της εκμετάλλευσης, της βίας και του φόβου. Μαζί μας θα γελάνε και οι μικροί σου ήρωες που αγαπήσαμε, η Λουκρητία, ο Μοντεχρήστος, η Θέκλα, ο Σπουργίτης και τόσοι άλλοι.

Κάποτε αγαπημένε μας σκιτσογράφε, στα τσακίδια!

Κ.Α.