Ένα από τα σοβαρά ζητήματα που κάλυψε η οικονομική κρίση και το σκουπιδομάνι των κυρίαρχων ΜΜΕ είναι αυτό της ανθρώπινης αλλοτρίωσης.

Της αποξένωσης των ανθρώπων από τη φύση και την κοινωνία και το κυριότερό της πεδίο, αυτό της εργασίας. Ο άνθρωπος, ανώτερη προέκταση του φυσικού περιβάλλοντος, δημιούργημα κι έπειτα δημιουργός των κοινωνικών σχέσεων, διχάζεται βαθειά. Από τον περιβάλλοντα χώρο και κυρίως από το αποτέλεσμα του μόχθου του, δηλαδή από αυτό που παράγει. Πρόκειται για ένα φαινόμενο-γεγονός που παίρνει όλο και πιο εκρηκτικές διαστάσεις λόγω της ύπαρξης και γιγάντωσης των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Αν παρακολουθήσει κανείς τις πλέον διαφημισμένες, προβεβλημένες και δημοφιλείς σκουπιδοεκπομπές, θα δει ότι προβάλλεται ένα ανθρώπινο ιδεότυπο το οποίο δεν έχει καμία σχέση με τον πολίτη στο χώρο δουλειάς, ζωής, πολιτισμού. Η ανθρώπινη φιγούρα δεν έχει καμία σχέση με τη σκληρή καθημερινότητα, ο λογισμός των πρωταγωνιστών με την ανάγκη να βρεθούν λύσεις, η ζωή στο πλατό και η ζωή στον δρόμο, το πεζοδρόμιο, το σπίτι, τη δουλειά.

    Σ’ αυτό το σημείο της μεγάλης απόστασης εμφανίζεται το εμπόρευμα, το πλασματικό σενάριο, η ψεύτικη νοικοκυρά, που πρέπει να ’χει 6 χέρια, μεταμορφώνεται σε «Pretty woman» και ο απολυμένος σε δυναμικό παίκτη του Survivor! Αλλά το αδυσώπητο χάσμα παραμένει. Ο καταπιεσμένος αναγκάζεται να μαθαίνει να ζει τις ζωές των άλλων και να ταυτίζεται με ένα πρότυπο που υπάρχει μόνο στη φαντασία και τις κάμερες. Μάλιστα, όσο πιο χαμηλά βρίσκεται από οικονομική, κοινωνική και μορφωτική άποψη το «υποκείμενό» μας, τόσο πιο πολύ λειτουργεί η διαδικασία της ταύτισης με το είδωλο, τόσο πιο πολύ αυξάνεται η παθητικότητα, ο φανατισμός και η ανοησία. Αν φανταστούμε πόσοι διαδηλώνουν για μια μεγάλη ποδοσφαιρική ομάδα όταν νομίζουν ότι αδικείται και πόσοι για το κόψιμο των συντάξεων, θα αισθανθούμε ένα πολιτισμικό «σοκ και δέος». Αλλά το πρόβλημα εν τέλει είναι πολιτικό. Διότι εδώ έχουμε να κάνουμε με φαινόμενα του εποικοδομήματος και με ταξικούς-ιδεολογικούς μηχανισμούς της κυρίαρχης ιδεολογίας. Όσο ο άνθρωπός μας βρίσκεται μόνος κι έρημος, μακρυά από την ομαδικότητα, τη συνεργασία, τη συντροφικότητα και ταξικά την κοινωνικότητα, θα είναι ένα «φτερό στον άνεμο» και «καλαμιά στον κάμπο».

   Οι μυλόπετρες του συστήματος διχάζουν βαθειά τον άνθρωπο, τον εργάτη, τον πολίτη. Τον αποξενώνουν και τον αλλοτριώνουν από τις μήτρες του (φύση-κοινωνία) και τον καταδικάζουν -ιδιαίτερα στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες- να ζει σ’ έναν γυάλινο, ψεύτικο, φανταστικό κόσμο. Και όχι μόνον αυτό. Οι κυρίαρχοι ιδεολογικοί μηχανισμοί του υποβάλλουν τη σκέψη ότι δεν μπορεί ν’ αλλάξει τη ζωή του, να διαφεντέψει το μέλλον του και ν’ αλλάξει τη «μοίρα» του. Θα πείτε ότι εδώ υπάρχουν ολόκληρα θρησκευτικά δόγματα τα οποία οικοδομούνται στη λογική πως «το μέλλον μας είναι γραμμένο στ’ αστέρια και σε θεϊκά δεφτέρια»!! (Αλλά αυτό είναι θέμα για επόμενο άρθρο). Χρειάζεται λοιπόν άρση της αντίθεσης, επίλυση της αντίφασης ανάμεσα στον πραγματικό κόσμο και τον φανταστικό, αρμονία ανάμεσα στο φυσικό περιβάλλον και τον άνθρωπο και κυρίως το «κλειδί» ανάμεσα στο σχίσμα της εργασίας των ανθρώπων και της ιδιοποίησης του μόχθου από τους καπιταλιστές. Διότι, η αλλοτρίωση (από το αλλότριος=ξένος) δεν πέφτει από τον ουρανό σαν τη βροχή και το χιόνι. Παράγεται και αναπαράγεται μέσα στο φυτώριο των κοινωνικών σχέσεων και δεν υπάρχει κανένα θαύμα και καμία μεταφυσική εξήγηση.

 Όλα βρίσκονται εντός των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, άρα και η εύρεση του αντίδοτου βρίσκεται κι αυτή μέσα στις ανθρώπινες δυνατότητες. Η αλλοτρίωση είναι κοινωνική παθογένεια.

Δείτε και αυτό: