Οι Ιάπωνες έχουν κάποιες πολύ παράξενες για τον δυτικό κόσμο συνήθειες. Από τα πάρτι διαζυγίων (όπου συμμετέχουν και οι δυο μέλλοντες πρώην) μέχρι την ύπαρξη υπαλλήλων των οποίων η μοναδική δουλειά είναι να σπρώχνουν τους επιβάτες μέσα σε τιγκαρισμένα βαγόνια τρένου, οι κάτοικοι της χώρας του ανατέλλοντος ηλίου δεν σταματούν να ξαφνιάζουν με την παράξενη επινοητικότητά τους. Όμως το φαινόμενο της οικογένειας προς ενοικίαση είναι ταυτόχρονα πρωτότυπο και κάπως μελαγχολικό.

Εδώ και τριάντα περίπου χρόνια, οι μοναχικοί Ιάπωνες μπορούν να νοικιάσουν ηθοποιούς για να παραστήσουν οποιονδήποτε απουσιάζει από τη ζωή τους. «Μνηστήρες» για να καθησυχάσουν προβληματισμένους γονείς ανύπαντρων γυναικών, «γονείς» που είναι αρκετά αξιοπρεπείς για να τους παρουσιάσει κάποιος κοινωνικά, «σχέσεις» που συνοδεύουν μοναχικούς καλεσμένους σε γάμους και άλλες εκδηλώσεις, «συναδέλφους» που θα παραστούν σε μια μεγάλη σου στιγμή όταν δεν έχεις κανέναν. Η ποικιλία στην προσφορά είναι αντίστοιχη της ζήτησης.

Ηθοποιοί χωρίς σενάριο

Ένα από τα μεγαλύτερα πρακτορεία που δραστηριοποιούνται στην ανθούσα σχετική αγορά, είναι το Family RomanceFamily Romance. Ο ιδρυτής του, Ισίι Γιουίτσι, κατέληξε σε αυτό το όνομα για την εταιρεία του από ένα άρθρο του ΦρόιντFreud, S. (1909). Family Romances. The Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud, Volume IX (1906-1908): Jensen’s ‘Gradiva’ and Other Works, 235-242 του 1909, με τίτλο Family Romance for Neurotics, για παιδιά που πιστεύουν ότι οι γονείς τους είναι απατεώνες και πως οι πραγματικοί τους γονείς ανήκουν στην αριστοκρατία ή είναι γαλαζοαίματοι. Προ δεκαετίας, μια φίλη του Ισίι που ήταν ανύπαντρη μητέρα, του είπε ότι δυσκολευόταν να γράψει το παιδί της σε καλό νηπιαγωγείο γιατί προτιμούσαν τα παιδιά παντρεμένων γονιών. Εκείνος προσφέρθηκε να τη συνοδεύσει σε μια ακρόαση σε σχολείο και έκτοτε αποφάσισε ότι ήθελε να ασχοληθεί επαγγελματικά με αυτού του είδους τις καταστάσεις. Μια μικρή έρευνα στο internet του αποκάλυψε ότι παρόμοιες υπηρεσίες υπήρχαν ήδη.

Ο Ισίι Γιουίτσι.

Ένα από τα σχετικά γραφεία είναι και το Hagemashi-tai, που εξειδικεύεται στις υπηρεσίες γάμων, οι οποίοι είναι ουσιαστικά η ραχοκοκαλιά αυτού του είδους επιχειρηματικότητας για διάφορους λόγους. Το ιαπωνικό εθιμοτυπικό, που προστάζει έναν συγκεκριμένο αριθμό καλεσμένων, δεν έχει αλλάξει για να συμβαδίζει με την αστικοποίηση, τις οικογένειες που γίνονται όλο και πιο ολιγομελείς και τα επαγγελματικά σκαμπανεβάσματα. Γαμπροί που απολύθηκαν από τη δουλειά τους νοικιάζουν ηθοποιούς για συναδέλφους και αφεντικά. Άλλοι προσλαμβάνουν ηθοποιούς για να υποκαταστήσουν γονείς που είναι διαζευγμένοι, στη φυλακή ή ψυχικά ασθενείς. Ένας πελάτης της Hagemashi-tai απλά δεν ήθελε να πει στη μνηστή του πως οι γονείς του είχαν πεθάνει και προσέλαβε αντικαταστάτες.

Στο Family Romance, που έχει τριάντα μόνιμους υπαλλήλους, ο Ισίι διατηρεί μια βάση δεδομένων με 1.200 ηθοποιούς. Το 70% των εσόδων της εταιρείας προκύπτουν από τους γάμους και τα υπόλοιπα προέρχονται από προσωπικές σχέσεις (ενοικίασης), που διαρκούν για χρόνια. Ο ίδιος ο Ισίι, από το 2009 έχει παίξει τον σύζυγο τουλάχιστον εκατό γυναικών. Κάποια στιγμή ήταν «μέλος» δέκα οικογενειών ταυτόχρονα, αλλά η κατάσταση δεν ήταν βιώσιμη, και έκτοτε η πολιτική της εταιρείας επιτρέπει μέχρι πέντε ρόλους ανά ηθοποιό τη φορά.

Ο Σέτζι (δεξιά) νοίκιασε από τη Family Romance για μία μέρα την Έρι (αριστερά) ως μικρή του αδελφή.

Αν και ασφαλώς οι ενοικιασμένες σχέσεις είναι αυστηρά πλατωνικές, ένας από τους κινδύνους του επαγγέλματος είναι η εξάρτηση των πελατών. Σύμφωνα με τις στατιστικές του Ισίι, 30-40% των γυναικών που ενοικιάζουν για πολύ καιρό συζύγους, τελικά τους προτείνουν γάμο. Οι άνδρες πελάτες έχουν μικρότερες πιθανότητες να αναπτύξουν τέτοιες προσδοκίες, αφού για λόγους ασφαλείας οι γυναίκες ηθοποιοί που προσλαμβάνονται για να υποδυθούν τις συζύγους, σχεδόν ποτέ δεν τους επισκέπτονται σπίτι μόνες. Σε γενικές γραμμές, οι ηθοποιοί σύζυγοι κάθε φύλου δεν πρέπει να βρίσκονται μόνοι με τους πελάτες και η σωματική επαφή, πέρα από το να πιάνονται από το χέρι, απαγορεύεται αυστηρά.

Επικίνδυνες σχέσεις

Όχι τυχαία, οι ανύπαντρες μητέρες είναι οι πελάτισσες όπου δημιουργούνται συχνότερα σχέσεις εξάρτησης. Οι πελατειακές αυτές σχέσεις διαρκούν χρόνια, συνθήκη που δεν βοηθά την κατάσταση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο Ισίι περιορίζει τις συναντήσεις με τους ηθοποιούς και τις πελάτισσες στις τέσσερις τον χρόνο – κάποιες το δέχονται, άλλες επιμένουν για περισσότερα και πολλές φορές οι επαγγελματικές αυτές σχέσεις τερματίζονται.

Ο ίδιος ο Ισίι, όπως περιγράφεται στο πολύ καλό σχετικό άρθρο του New YorkerJapan’s Rent-A-Family Industry | The New Yorker, προσελήφθη προ δεκαετίας από μια μητέρα που είχε χωρίσει από τον σύντροφό της όταν η κόρη της ήταν ακόμη μωρό. Η μικρή παρουσίαζε ψυχολογικά προβλήματα, που βελτιώθηκαν όταν η μητέρα της τής σύστησε τον Ισίι ως πατέρα, που πλέον ζούσε μακριά και είχε κάνει άλλη οικογένεια. Για κάθε τους συνάντηση, τρεις-τέσσερις φορές το μήνα για τέσσερις εως οκτώ ώρες, η αμοιβή του κυμαινόταν μεταξύ 20.000-40.000 γιεν (155 με 310 ευρώ). Η βελτίωση στη σχέση με την κόρη της ήταν τέτοια, που η μητέρα άρχισε να τον «κλείνει» μήνες νωρίτερα, για γενέθλια, συναντήσεις στο σχολείο, εκδρομές στη Disneyland. Η μικρή είναι πλέον είκοσι ετών και ακόμα πιστεύει πως ο Ισίι είναι ο πατέρας της.

Πολλές μόνες γυναίκες με γονείς που τις πιέζουν να παντρευτούν συχνά προσλαμβάνουν ψεύτικους συντρόφους και αρραβωνιαστικούς. Όταν μετά από λίγο καιρό οι γονείς ζητούν να ξαναδούν τον γαμπρό τους, εκείνες τους λένε πως τα πράγματα τελικά δεν πήγαν καλά. Κάποιοι όμως επιμένουν και οι καταστάσεις βγαίνουν εκτός ελέγχου. Ο Ισίι στήνει ολόκληρους ψεύτικους γάμους δυο ή τρεις φορές τον χρόνο, με κόστος πέντε εκατομμύρια γιεν (λίγο πάνω από 41.000 ευρώ). Μερικές φορές η νύφη καλεί δικούς της ανθρώπους, κάποιες άλλες είναι όλοι ηθοποιοί, εκτός από τη νύφη και τους γονείς της.

Οι ηθοποιοί των πρακτορείων ενοικίασης οικογένειας και φίλων έχουν υποκαταστήσει ανθρώπους για κάθε πιθανή περίσταση. Παρίστανται σε γάμους, σεμινάρια, επαγγελματικά πάρτι. Μια γυναίκα παριστάνει εδώ και επτά χρόνια τη σύζυγο ενός άντρα του οποίου η πραγματική γυναίκα έχει πάρει κιλά και δεν μπορεί να την παρουσιάσει στους φίλους του. Η ίδια ηθοποιός έχει αντικαταστήσει υπέρβαρες μητέρες σε σχολικές εκδηλώσεις, καθώς τα παιδιά παχύσαρκων γονιών μπορεί να υποστούν μπούλινγκ. Μια τυφλή γυναίκα προσέλαβε μια «φίλη» για να εντοπίζει τους ωραίους άντρες σε μια εκδήλωση για singles. Μια έγκυος προσέλαβε μια μητέρα για να πείσει τον φίλο της να αναγνωρίσει το παιδί κι ένας νεαρός προσέλαβε έναν πατέρα για να συναντήσει τους γονείς της εγκύου κοπέλας του.

Γόητρο και ετικέτα ή απόλυτη αποξένωση;

Γυναίκα σε σταθμό μετρό του Τόκιο. [Martin Bureau/AFP]

Οι ειδικοί υποστηρίζουν πως η τάση ενοικίασης οικείων είναι ένα σημάδι της όλο και μεγαλύτερης αλλοίωσης προσωπικών και επαγγελματικών σχέσεων στην Ιαπωνία. Στην εποχή μετά τη δεκαετία του ’90, οι περισσότεροι εργαζόμενοι είναι μερικής απασχόλησης και οι δεσμοί μεταξύ συναδέλφων μοιάζουν ανύπαρκτοι. Ταυτόχρονα, η οικογενειακή ζωή δεν είναι πια το παραδοσιακό καταφύγιο του παρελθόντος – οι ηλικιωμένοι ζουν μακριά από τα παιδιά και τα εγγόνια τους, οι γάμοι μειώνονται και τα μονοπρόσωπα νοικοκυριά αυξάνονται όπως και τα διαζύγια. Οι εταιρείες ενοικίασης οικείων ήταν λογικό να έχουν δουλειά, αφού παρά τις αλλαγές στις συνθήκες, οι κοινωνικές απαιτήσεις δεν προσαρμόστηκαν στα νέα δεδομένα – αποδεικνύοντας ότι τα χρήματα ίσως να μην μπορούν να αγοράσουν την αγάπη, αλλά σίγουρα μπορούν να εξασφαλίσουν την ψευδαίσθηση, ακόμα και την αυταπάτη της.

Πηγή: Αλίνα Χατζιδάκι – insidestory.gr

Δείτε και αυτό:

e-prologos.gr

Βρήκατε ενδιαφέρον το άρθρο; Μοιραστείτε το