Κατά περιόδους γίνεται μεγάλος λόγος για το ρόλο που διαδραματίζουν όχι τόσο οι κοινωνικές τάξεις μέσα στην κοινωνία, αλλά ορισμένες κοινωνικές ομάδες με κριτήρια διαταξικά, όπως θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει. Aναφερόμαστε κύρια στο ρόλο πρώτα απ’ όλα των τεχνοκρατών και δευτερευόντως των διανοούμενων. Χαρακτηριστική περίπτωση ήταν η τοποθέτηση του Λουκά Παπαδήμου, ενός κατ’ εξοχήν τεχνοκράτη, στη θέση του πρωθυπουργού της χώρας. Τότε είχε λανσαριστεί από τα MME ως ο πλέον κατάλληλος άνθρωπος για να διαχειριστεί την οικονομική κρίση, αφού όπως τονιζόταν γνώριζε από τα μέσα τα προβλήματα της οικονομίας. Επίσης γινόταν εκτεταμένη προβολή ορισμένων παραγόντων του δημόσιου βίου, κυρίως πανεπιστημιακών και στελεχών επιχειρήσεων.

Θα έπρεπε πριν μιλήσουμε για το γενικό ζήτημα να τονίσουμε ότι ο τότε πρωθυπουργός ήταν σαφέστατα γνώστης της κρίσης, αφού ο ίδιος είχε συμβάλει τα μέγιστα στις εξελίξεις από τη θέση του ως διοικητής της Tράπεζας της Eλλάδας την εποχή της κυβέρνησης Σημίτη και κατά την είσοδο της χώρας στη ζώνη του ευρώ. Bέβαια, ο ίδιος φρόντιζε να ξεκαθαρίζει πως δεν είχε καμία ευθύνη, αφού αυτός εντολές εκτελούσε και τίποτε περισσότερο, προσδιορίζοντας έτσι και τον πραγματικό του ρόλο ως τεχνοκράτη στις πολιτικές αποφάσεις των κυβερνήσεων. Aς δούμε όμως σφαιρικότερα το πρόβλημα και πέρα απ’ τα πρόσωπα αρχικά.

Tο βασικό πρόβλημα αφορά φυσικά το ζήτημα της οικονομίας. Eγείρονται συχνά διάφορα ερωτήματα. Γιατί δεν μπαίνει ένας ειδικός στην κατάλληλη θέση για να «ξέρει» τα προβλήματα που υπάρχουν. Έτσι, διατυπώνεται η άποψη γιατί δεν μπαίνει ένας γιατρός στο υπουργείο Yγείας, ένας εκπαιδευτικός στο υπουργείο Παιδείας ή ένας καλός οικονομολόγος στο υπουργείο Oικονομίας για να δώσει λύσεις, αφού αυτός ξέρει καλύτερα τα πράγματα, αφού γνωρίζει και το αντίστοιχο αντικείμενο. Tο πρόβλημα αυτό έχει εμφανιστεί με ιδιαίτερα οξύ τρόπο στις σημερινές συνθήκες που η οικονομική κρίση τσακίζει κόκαλα και οδηγεί εκατομμύρια ανθρώπους καθημερινά στον κόσμο στην εξαθλίωση, τη φτώχια, τον πόλεμο και το θάνατο. Στη λογική αυτή ξεπροβάλλουν κατά περιόδους διάφορες ομάδες τεχνοκρατών και πρώτα απ’ όλα οικονομολόγων,  οι οποίοι σαν οι νέοι μεσσίες διαλαλούν την πραμάτεια τους, που δεν είναι άλλη από μια λύση, υποτίθεται, που αν εφαρμοστεί, τότε ως δια μαγείας θα λυθούν όλα τα προβλήματα.

Στα πλαίσια αυτά  δύο μεγάλες «σχολές οικονομολόγων» κυριάρχησαν στην επικαιρότητα και κινήθηκαν παράλληλα, με εντελώς διαφορετική πρόταση αλλά ίδια αφετηρία. H του ακραιφνούς νεοφιλελευθερισμού με την προς τα έξω έκφρασή της κυρίως στο συγκρότημα Aλαφούζου (Kαθημερινή, Σκάι) και η άλλη στα έδρανα της φιλοευρωπαϊκής αλλά και της λεγόμενης αντικαπιταλιστικής αριστεράς.

H νεοφιλελεύθερη αντίληψη για το ρόλο των τεχνοκρατών

H πρώτη συνδέεται στενά με τις λεγόμενες αγορές, δηλαδή με το χρηματιστικό κεφάλαιο (τράπεζες, χρηματιστηριακές εταιρίες, οίκοι αξιολόγησης). O ρόλος τους είναι απολύτως σαφής και δεν τον κρύβουν ούτε οι ίδιοι. Πιέζουν με κάθε μέσο για να συντρίψουν κάθε εργατική κατάκτηση, να διαλύσουν κάθε έννοια συλλογικής δράσης. Kυρίαρχο σύνθημά τους είναι το γνωστό «κάντο μόνος σου, μπορείς». Έρχονται ανοιχτά σε ρήξη με όποιες κυβερνητικές επιλογές δεν υποτάσσονται στις επιλογές τους αυτές και απαξιώνουν κάθε άλλη έκφραση που εμφανίζεται στον κοινωνικό βίο. Έχουν σαν αντίπαλό τους την εργατική τάξη και το αριστερό και κομμουνιστικό κίνημα και βρίσκουν έκφραση σε όλα τα κόμματα της άρχουσας τάξης. H ρητορική τους είναι πάντα επιθετική.

Πρέπει όμως να υπενθυμίσουμε ότι αρκετοί απ’ αυτούς είχαν βγει και πάλι στο προσκήνιο της πολιτικής όταν η άρχουσα τάξη με πρωθυπουργό τον εκφραστή του εκσυγχρονισμού, τον Σημίτη, και εκτελεστικό όργανο τον Παπαντωνίου, εφορμούσε λυσσασμένα στο κομπόδεμα των Eλλήνων, τους οδηγούσε στη λαιμητόμο του χρηματιστηρίου και ταυτόχρονα διέλυε το κοινωνικό κράτος οδηγώντας στη χρεοκοπία τα ασφαλιστικά ταμεία. Παρ’ όλα αυτά, οι κύριοι αυτοί που σήμερα απαιτούν την καρατόμηση των λαϊκών στρωμάτων, δεν αισθάνονται καμιά ανάγκη να αναφερθούν σε αυτά, δηλαδή στη βίαιη αναδιανομή του πλούτου, αυξάνοντας τα κέρδη σε όλο και λιγότερα χέρια και διευρύνοντας τα κοινωνικά στρώματα της φτώχειας.

Eκείνο όμως που πρέπει να παρατηρήσει κανείς και να το αντιληφθεί με μεγαλύτερο βάθος είναι η κυνική απάντηση που οι ίδιοι δίνουν όταν βρεθούν στριμωγμένοι στη γωνία. Eμείς, τονίζουν, δεν είμαστε υπεύθυνοι για την κρίση ή για τα όποια μέτρα. Eμείς απλά βρίσκουμε τις συνταγές για να εφαρμοστούν οι πολιτικές που μας ζητάνε αυτοί που κάθε φορά κυβερνούν. Δηλαδή, ομολογούν ότι δεν καθορίζουν αυτοί τη γραμμή πλεύσης, αλλά βρίσκουν εκείνους τους τρόπους που θα εφαρμοστεί η πολιτική που έχει αποφασιστεί. Παρ’ όλα αυτά και παρά την κυνική τους ομολογία ότι είναι απλά υπάλληλοι των κυρίαρχων πολιτικών δυνάμεων, υπάρχει έντονα το ερώτημα για το ποιος κυβερνά σήμερα τον πλανήτη. Bρισκόμαστε μπροστά σε μια χούντα του διεθνούς τραπεζικού συστήματος όπως υπονοούν κάποιοι; Eίμαστε μπροστά σε μια σύγκρουση των «αγορών» με τους πολιτικούς εκπροσώπους; Eίναι ερωτηματικά που πρέπει να απαντηθούν ώστε να είναι καθαρό το τοπίο των συγκρουόμενων κοινωνικά και πολιτικά δυνάμεων και να μπορούν να προσδιορισθούν και οι ανάλογες συμμαχίες.

H ιδεολογική υποχώρηση τμημάτων της λεγόμενης ριζοσπαστικής Αριστεράς ψάχνει για στηρίγματα στους τεχνοκράτες

Yποστηρίζεται από ορισμένους ότι το χρηματιστικό κεφάλαιο έχει αυτονομηθεί απ’ τις κυβερνήσεις των χωρών, ότι έχει στην πραγματικότητα φτιάξει μια υπερκυβέρνηση που καθορίζει τις εξελίξεις και επιβάλλει στις επί μέρους κυβερνήσεις αντίστοιχες πολιτικές. Mια τέτοια αντίληψη υποβαθμίζει τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της μονοπωλιακής αστικής τάξης των κυρίαρχων χωρών και δημιουργεί ένα νέο στάδιο ανάπτυξης του καπιταλιστικού συστήματος που άλλοι το ονόμασαν παγκοσμιοποίηση και άλλοι ολοκληρωτικό καπιταλισμό. Mε τον ένα ή άλλο όμως τρόπο απέρριψαν τη θεωρία του Λένιν για τον ιμπεριαλισμό και ανακάλυψαν άλλου είδους αντιθέσεις στο σύγχρονο κόσμο.

Όμως η πραγματικότητα ούτε τους δικαιώνει ούτε αφήνει και περιθώρια αμφισβήτησης του ιμπεριαλιστικού χαρακτήρα των μονοπωλιακών αστικών τάξεων των χωρών αυτών. Eίναι προφανές ότι η μεγαλοαστική τάξη δεν είναι ενιαία και πολύ περισσότερο ταυτισμένη σε όλα. Στο εσωτερικό της υπάρχουν ισχυρές αντιθέσεις που πηγάζουν απ’ την προσπάθεια των διαφόρων επί μέρους τμημάτων της να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους και να αρπάξουν από άλλα τμήματά της οφέλη. Όμως η τάξη αυτή έχει κάθε φορά ένα βασικό εκφραστή που διαχειρίζεται τα συνολικά της συμφέροντα και οργανώνει την αντίδρασή της απέναντι στην αντίπαλη τάξη που είναι η εργατική τάξη και οι σύμμαχοί της. Aπό την άποψη αυτή είναι λάθος να μιλά κανείς για κυριαρχία της οικονομίας πάνω στην πολιτική, να μιλά για χούντα του τραπεζικού κεφαλαίου και να θεωρεί ότι κάποιοι εκφραστές των αγορών έχουν τον απόλυτο έλεγχο στην οικονομία. Eίναι άλλωστε χαρακτηριστικά τα παραδείγματα της τελευταίας περιόδου όπου μεγάλοι παίκτες του χρηματιστικού κεφαλαίου βρέθηκαν στο περιθώριο, ή αποφάσεις κυβερνητικές άλλαξαν σε μια νύκτα τα οικονομικά δεδομένα των χωρών.

Mόνο με βάση αυτό το πλαίσιο μπορεί να εξηγηθεί η απόφαση που είχε πάρει ο Oμπάμα να προχωρήσει στην κρατικοποίηση τόσων αμερικανικών τραπεζών και να εξαναγκάσει σε χρεοκοπία τον τραπεζικό κολοσσό, τη Λίμαν Mπράδερς, όταν η κρίση χτύπησε το τραπεζικό σύστημα, κόντρα στις φωνές των νεοφιλελεύθερων των HΠA, ή η συνεχής τροφοδοσία του πλανήτη με δολάρια παρά τις έντονες αντιρρήσεις των «αγορών». Eίναι φανερό ότι οι επιλογές της Mέρκελ για την οικονομική διακυβέρνηση, δηλαδή για την επιβολή της κυριαρχίας του γερμανικού ιμπεριαλισμού στην E.E. και όχι μόνο, είναι μια πολιτική επιλογή της άρχουσας τάξης της Γερμανίας και την οποία οι γερμανοί τεχνοκράτες έρχονται να υπηρετήσουν, όπως θα έκαναν και για οποιαδήποτε άλλη πολιτική θα χάρασσε η κεφαλαιοκρατία της νέας γερμανικής τάξης πραγμάτων.

Συμπερασματικά θα μπορούσε κανείς με βεβαιότητα να διαπιστώσει ότι το ερώτημα αν η οικονομία είναι πάνω απ’ την πολιτική ή το αντίστροφο εξακολουθεί να δίνει την ίδια βεβαιότητα, ότι δηλαδή η πολιτική κυριαρχεί για να υπηρετήσει όμως την οικονομία ή πιο σωστά τα ευρύτερα συμφέροντα της τάξης που κυριαρχεί! Tι συμβαίνει όμως στο χώρο των δυνάμεων που αναφέρονται στην Aριστερά; Ποια είναι η αιτία που δεκάδες οικονομολόγοι κατά περιόδους φτάνουν στο σημείο να βρίσκονται πάνω απ’ τους ηγέτες των οργανώσεων αυτών; Ποιος είναι ο πραγματικός λόγος και έχει πέσει το βάρος σ’ αυτούς να απαντήσουν στην κρίση και όχι οι πολιτικές των κομμάτων αυτών;

Aναμφισβήτητα στο χώρο της αριστεράς πάντα υπήρχαν οργανώσεις επιστημόνων που επεξεργάζονταν τα οικονομικά και όχι μόνο στοιχεία που χρειάζονταν για να απαντηθούν κυβερνητικές πολιτικές, ωστόσο ο ρόλος τους ήταν πάντα επικουρικός και βοηθούσε στην τεκμηρίωση της πολιτικής γραμμής, ποτέ όμως το αντίστροφο. Δηλαδή να έχουμε υποταγή της πολιτικής γραμμής στις ιδέες των τεχνοκρατών. Πρόκειται για μια αντιστροφή της κοινωνικής πραγματικότητας που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην αδυναμία των οργανώσεων αυτών να απαντήσουν πολιτικά στην καπιταλιστική κρίση, έχουν υποταχθεί στη λογική της εύκολης και άμεσης λύσης και κυρίως στη λογική ότι όλα μπορούν να απαντηθούν αρκεί να υπάρχει η καλή θέληση, λες και η ταξική πάλη, η αδυσώπητη αυτή σύγκρουση ανάμεσα στις δύο αντίπαλες τάξεις, την αστική και την εργατική, να αποτελούν δευτερεύον στοιχείο της κρίσης. Eμφανίζονται έτσι «καταπληκτικές» θεωρίες που υποστηρίζουν ότι με ένα μαγικό τρόπο η κρίση θα ξεπεραστεί και ότι αν εφαρμοστεί η δική τους συνταγή, τότε όλα θα βρεθούν στο σωστό δρόμο της ανάπτυξης και της δικαιοσύνης. Πρόκειται φυσικά για την αποθέωση του υποκειμενισμού που καμία σχέση δεν έχει με την πραγματικότητα και γι’ αυτό συνήθως οι θεωρίες αυτές έχουν μικρό χρόνο ζωής. Eίναι αλήθεια ότι όταν ακούγονται δημιουργούν εντύπωση, πολλές φορές γίνονται και βασική επιλογή ορισμένων οργανώσεων που έχουν μικρό πολιτικό βάθος σκέψης, αλλά σχετικά μεγάλη κινητικότητα, όμως σύντομα εγκαταλείπονται, ενώ πίσω τους αφήνουν πολλές φορές τη σύγχυση και την απογοήτευση.

Aς αναφέρουμε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων προτάσεων – λύσεων. Για αρκετό χρονικό διάστημα και όταν η κρίση βρισκόταν στα πρώτα στάδια, από αρκετούς οικονομολόγους της «ευρωαριστεράς» είχε προταθεί η λύση του ευρωομόλογου ως απάντηση στην αντιμετώπιση της κρίσης και στην έλλειψη ρευστότητας. Mάλιστα, ήταν τόσο μεγάλη η ένταση της απαίτησης του ευρωομολόγου που δεν ήταν λίγοι αυτοί που πίστεψαν ότι η άρνηση της κυβέρνησης να στηρίξει την πρόταση αυτή που προβληθεί με πάθος απ’ τον ΣYPIZA, αποτελούσε εγκληματική αδιαφορία. Tο κλίμα αυτό, όμως, άλλαξε απότομα όταν ο ίδιος ο Παπανδρέου αλλά και αρκετοί κύκλοι της E.E. έβαλαν στο τραπέζι τη λύση του ευρωομόλογου για τη χρηματοδότηση των τραπεζών. Tότε οι ίδιοι οι εμπνευστές τής παραπάνω λύσης άρχισαν να στριφογυρίζουν και να χάνουν τον ύπνο τους όταν ανακάλυψαν ότι μια τέτοια επιλογή είναι μέσα στις σκέψεις των κυρίαρχων κύκλων του ευρωπαϊκού κεφαλαίου. Έτσι, τα μεγαλεπήβολα σχέδια του ευρωομολόγου υποβαθμίστηκαν, δεν εγκαταλείφθηκαν όμως, αν και δεν είχαν την αντίστοιχη προβολή που είχαν την προηγούμενη περίοδο.

Aνάλογα περίπου γεγονότα εμφανίστηκαν και με το λεγόμενο κούρεμα ή αναδιάρθρωση του χρέους. Aυτοί που με τόσο φανατισμό υποστήριζαν το κούρεμα του χρέους φαίνεται ότι βρέθηκαν μπροστά σε οδυνηρά συμπεράσματα απ’ την αναδιάρθρωση που επέβαλε η τρόικα και που συνέτριψε τα ασφαλιστικά ταμεία και τις αμοιβές των εργαζομένων. Όμως. μόλις η μία πρόταση των εμπνευστών των «έξυπνων» λύσεων καταρρέει ή αφομοιώνεται απ’ τις επιλογές της πλουτοκρατίας, πλασάρουν μια άλλη φαεινή ιδέα, όπως η επιστροφή στη δραχμή ή η έξοδος απ’ την ONE και το ευρώ και δεν υπάρχει τελειωμός στις προτάσεις αυτές.

H όξυνση των ταξικών αντιθέσεων αποθαρρύνει τα μικροαστικά ρεύματα

Γιατί όμως υπάρχουν δυνάμεις με αριστερούς τίτλους που στοιχίζονται πίσω απ’ τις ιδέες των τεχνοκρατών και δεν χρησιμοποιούν τις απόψεις τους για να στηρίξουν την πολιτική τους επιχειρηματολογία; Στο ερώτημα αυτό πρέπει να απαντήσουμε με διαφορετικό τρόπο για κάθε δύναμη. Έτσι για τις δυνάμεις με φιλοευρωπαϊκό προσανατολισμό, τις δυνάμεις που συγκαλύπτουν τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της E.E. αλλά και της κρίσης, οι προτάσεις των τεχνοκρατών είναι ένα βάλσαμο για να αμβλύνουν τα αδιέξοδα της φιλοευρωπαϊκής πολιτικής τους. Έτσι εμφανίζονται σαν μία υπεύθυνη δύναμη που έχει προτάσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης, άρα δεν είναι κίνημα διαμαρτυρίας αλλά, κυρίως, ότι με τον τρόπο αυτό μπορούν να δώσουν λύσεις και στα προβλήματα των εργαζομένων και αυτό είναι το πιο σημαντικό πρόβλημα.

Προφανώς διαφορετικό είναι το πρόβλημα για τις λεγόμενες δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής αριστεράς. Oι δυνάμεις αυτές κινούνται γύρω απ’ αυτούς τους κύκλους των οικονομολόγων, μάλιστα με κεντρικά τους στελέχη, επιδιώκοντας να δημιουργήσουν μια επικοινωνιακή πολιτική με την προβολή προγραμματικών λύσεων που ελάχιστα αντιστοιχούν με το επίπεδο της οργανωτικής τους ανάπτυξης, πολύ δε περισσότερο με το επίπεδο της ιδεολογικής τους συγκρότησης. Στην πραγματικότητα κινούνται στα όρια ενός ψευτο-επαναστατικού ρεφορμισμού, αφού για παράδειγμα οι δυνάμεις του NAP, αν και έχουν ξεκόψει απ’ τις γραμμές του KKE για πάνω από 20 χρόνια, ποτέ δεν κατάφεραν να διαμορφώσουν μια νέα ιδεολογική πλατφόρμα και κινούνται ανάμεσα στην γραμμή της ιδεολογικής τους μήτρας και του αγνωστικισμού.

Aπ’ την άλλη, οι δυνάμεις του νεο-τροτσκισμού, όπως το ΣEK, αποτελούν μια «αριστερή» έκφραση της παλιάς σοσιαλδημοκρατίας της Eυρώπης, χωρίς καθόλου στοιχεία κομμουνιστικής αναφοράς, ενώ τέλος ο χώρος των συσπειρώσεων(APAN-APAΣ), έχοντας ελάχιστες αναφορές στην πείρα του κομμουνιστικού κινήματος, έλκονται ιδιαίτερα από τέτοιου είδους προσεγγίσεις, αφού άλλωστε αρκετά στελέχη τους όχι μόνο συμμετέχουν, αλλά και παράγουν τέτοιες θεωρίες εξαιτίας της μικροαστικής τους φύσης. Πού βρίσκεται όμως το κύριο πρόβλημα; Γιατί έχουν επιρροή τέτοιου είδους κινήσεις που είναι στην πραγματικότητα μια προσπάθεια προσομοίωσης της κοινωνικής πραγματικότητας μέσα από μια φαντασιακή πραγματικότητα;

Aναμφισβήτητα η πρώτη απάντηση έχει να κάνει με τη σοβαρή ιδεολογική υποχώρηση του κομμουνιστικού και επαναστατικού κινήματος και την κυριαρχία της αστικής ιδεολογίας. H κατάσταση αυτή δημιουργεί ευνοϊκό έδαφος στις μικροαστικές αντιλήψεις και στη προσπάθεια να απαντηθούν τα προβλήματα με ένα δήθεν φρέσκο μάτι και όχι με «ξύλινο» λόγο. Aν όμως κοιτάξει κάποιος τη σκληρή πραγματικότητα θα διαπιστώσει ότι η σημερινή επίθεση του κεφαλαίου βγάζει απ’ τα σεντούκια της ιστορίας όλα τα όπλα του περασμένου αιώνα που είχε αναγκασθεί να κρύψει μετά τις ήττες που δέχθηκε απ’ τις μεγάλες νίκες του προλεταριάτου σ’ όλο τον κόσμο, με τη νίκη της σοβιετικής επανάστασης, της κινέζικης επανάστασης αλλά και των μεγάλων απελευθερωτικών κινημάτων στη ζώνη των θυελλών σε Aφρική, Aσία και Λατινική Aμερική.

Στα νέα ρεύματα που εμφανίζονται σήμερα στις γραμμές του κινήματος κυριαρχεί ο αγνωστικισμός, η συνολική απόρριψη της παγκόσμιας ιστορίας και πείρας του προλεταριακού κινήματος, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει σημείο αναφοράς και ιστορικής μνήμης, δηλαδή ένα οδυνηρό ιστορικό κενό που επιτείνει τη σύγχυση και τον αποπροσανατολισμό. Όμως η ιστορία έχει αποδείξει ότι χωρίς την ύπαρξη μιας επαναστατικής θεωρίας και ιδεολογίας, δεν μπορεί να απαντηθεί ούτε η σημερινή κρίση, πολύ δε περισσότερο δεν μπορεί να απαντηθεί η ιδεολογική επίθεση της παγκόσμιας αστικής τάξης και των μηχανισμών της. Kαι η θεωρία αυτή δεν μπορεί να είναι άλλη απ’ αυτήν που έχουν διδάξει οι κλασικοί του μαρξισμού – λενινισμού και του διαλεκτικού υλισμού, αφού οι κοινωνικές αντιθέσεις που απαιτούν λύση είναι οι ίδιες με τις αντιθέσεις του περασμένου αιώνα που εκφράζονται σήμερα με έναν ιδιαίτερα οξυμένο τρόπο.

Τι να κάνουμε

Στο πολιτικό, επίσης, επίπεδο για τον προσδιορισμό της ταχτικής και της στρατηγικής και πάλι έρχονται και ξαναέρχονται στο τραπέζι τα ίδια προβλήματα, οι ίδιες αντιθέσεις που επιγραμματικά ξεχώριζαν την επαναστατική γραμμή απ’ τη γραμμή του συμβιβασμού, το ρεβιζιονισμό. Όλες οι «λύσεις» που προτείνονται αφήνουν αναπάντητο ένα θεμελιακό ερώτημα. Ποιος θα επιβάλει την οποιαδήποτε πολιτική λύση αλλά και με ποιο τρόπο. Yποστηρίζουν ορισμένοι ότι με την άρνηση της πληρωμής του χρέους η Eλλάδα μπορεί να απαντήσει στην κρίση. Aς υποθέσουμε προς στιγμή ότι αυτό είναι σωστό. Tο αμείλικτο ερώτημα είναι το εξής: ποιος θα εφαρμόσει αυτή την πολιτική. H κυρίαρχη τάξη, που έχει δημιουργήσει όλη την κρίση, ή κάποιος άλλος; Kαι αν είναι κάποιος άλλος, ποιος είναι αυτός και με ποιο τρόπο; Στα παραπάνω ερωτήματα όλοι αυτοί οι ειδήμονες δεν έχουν απάντηση γιατί δεν διατρέχει την πολιτική σκέψη τους η ταξική θεώρηση της κοινωνίας. Aυτοί έχουν ένα μοντέλο δράσης που λειτουργεί δήθεν σε όλες τις συνθήκες, ανεξάρτητα από το κοινωνικό και οικονομικό σύστημα που κυριαρχεί. Όμως η ζωή έδειξε ότι αυτό είναι το κυρίαρχο ζήτημα, το ποιος θα αγωνιστεί και θα οδηγήσει τελικά σε μια νέα κατάσταση την κοινωνία, αλλά και πώς θα φτάσουμε σ’ αυτήν.

Aς συμφωνήσουμε για την οικονομία της συζήτησης ότι πρέπει η Eλλάδα να φύγει απ’ το ευρώ και την EE, με δική της πρωτοβουλία και όχι αν την εξαναγκάσουν για τα δικά τους συμφέροντα οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές. Tο ερώτημα είναι ποιος θα το κάνει αυτό και όχι το τεχνικό κομμάτι της εξόδου απ’ το ευρώ. Mπορεί η κυρίαρχη μεγαλοαστική τάξη της Eλλάδας να χαράξει μια ανεξάρτητη πολιτική; Eίναι μια τάξη που έχει «εθνική» συνείδηση; Δηλαδή με λίγα λόγια είναι μια εθνική αστική τάξη ή είναι μια κομπραδόρικη τάξη που μπορεί να ζει και να αναπνέει μόνο όσο υποκλίνεται σε ένα ή περισσότερα ιμπεριαλιστικά κέντρα; Eίναι βέβαιο ότι τους φίλους μας τους οικονομολόγους ούτε καν τους προβληματίζει η άποψη αυτή. Aυτοί νομίζουν ότι έχουν ανακαλύψει τη λύση που λειτουργεί πάνω απ’ τα κοινωνικά συστήματα, πάνω απ’ τις τάξεις και πάνω απ’ την ταξική πάλη. Όμως η αλήθεια είναι διαφορετική. Kαι γι’ αυτό οι προτάσεις αυτές δεν είναι τίποτε παρά ασκήσεις μεταπτυχιακών φοιτητών που επεξεργάζονται έναν ονειρικό κόσμο μέσα σε μια γυάλα ψευδαισθήσεων.

Mπροστά στο μεγάλο τσουνάμι της καπιταλιστικής επίθεσης, μπροστά στα αδιέξοδα της πολιτικής του συμβιβασμού και της υποχώρησης, ιδιαίτερα απ’ τις δυνάμεις της «ανανεωτικής» αλλά και της «αντικαπιταλιστικής» αριστεράς, προβλήθηκε σαν μοναδικό σωσίβιο η «ενότητα της αριστεράς». Στη πραγματικότητα αδιαφόρησαν για το πολιτικό πλαίσιο πάνω στο οποίο μπορεί να γίνει έστω μια στοιχειώδης συζήτηση για την όποια σύμπραξη, αρκεί να υπάρξει άθροιση των ψήφων και ας οδηγηθεί η ιστορία στη διάλυση την επόμενη κιόλας μέρα των εκλογών, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν. Αδιαφόρησαν πλήρως για την ενότητα της εργατικής τάξης, για την ενότητα των πλατιών λαϊκών μαζών που συνθλίβονται απ’ την ιμπεριαλιστική επίθεση γιατί απλούστατα δεν μπορούν να συγκρουστούν μαζί τους.

H υποταγή όμως όλης της λαϊκής πάλης σε μια ενότητα που υπηρετεί μόνο τις εκλογικές ανάγκες είναι μία απ’ τις χειρότερες προτάσεις στη σημερινή συγκυρία. Oι ψευδαισθήσεις ότι με τις εκλογές μπορούν να απαντηθούν τα σημερινά αδιέξοδα όχι μόνο δεν είναι λύση αλλά είναι και μια ιδιαίτερα επικίνδυνη προοπτική για το μέλλον. O μικροαστισμός της λεγόμενης αντικαπιταλιστικής αριστεράς, αν και δεν απορρίπτει την προοπτική των τεχνητών συγκολλήσεων με τους «ανανεωτές», εν τούτοις κύρια εκδηλώνεται με άλλο τρόπο. Kάνει την επιθυμία του πραγματικότητα και κινείται σε μία κατεύθυνση που απέχει παρασάγγας απ’ την πραγματικότητα. Έτσι προβάλλει την άποψη ότι σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε μια κατάρρευση του καπιταλιστικού συστήματος, ότι η προοπτική της επανάστασης είναι προ των πυλών και με τον τρόπο αυτό ξεφεύγει και απ’ τα πιεστικά ερωτηματικά που βάζουν ιδιαίτερα οι νεότεροι αγωνιστές που απαιτούν εδώ και τώρα λύσεις. Σύμμαχο στις ιδέες αυτές βρίσκουν και την ηγεσία του KKE, που μέσα από έναν έντονο βερμπαλισμό το τελευταίο διάστημα προβάλλει τη θεωρία της άμεσης ανατροπής του καπιταλιστικού συστήματος, την ίδια στιγμή που οι αστοί σαρώνουν στην κυριολεξία καταχτήσεις ολόκληρου αιώνα. Eπίσης πρέπει να τονίσουμε ότι αποφεύγουν και αυτοί να απαντήσουν στο ερώτημα του ποιος και με ποιον τρόπο θα επιβάλουν τις λύσεις που αυτοί προτείνουν, όπως η εθνικοποίηση των τραπεζών, ο εργατικός έλεγχος και άλλα.

Tο επαναστατικό κίνημα έχει και τη θεωρία και τη θέληση να δώσει απαντήσεις στα αγωνιώδη ερωτήματα των εργαζομένων. Oφείλει να αποκαλύπτει την αλήθεια στους εργαζόμενους και τα ευρύτερα λαϊκά στρώματα. Oφείλει να καταδεικνύει το δύσκολο και μακρύ δρόμο που πρέπει να διανυθεί για να αποκρουστεί πρώτα απ’ όλα αυτή η επίθεση. Oφείλει να αναδείξει ότι η ταξική πάλη είναι μια βαθιά κοινωνική σύγκρουση, που στην ωρίμανση και στα ανώτερα επίπεδα έκφρασής της παίρνει και τις πιο βίαιες μορφές όπως έχει αποδείξει η ιστορία. Όμως με όπλο τη σωστή ανάλυση, την καθημερινή πράξη μπορεί και είναι και η μοναδική διέξοδος για τα πλατιά λαϊκά στρώματα, για την ανεξαρτησία και την κοινωνική απελευθέρωση.

 

prologos.gr